Bréf frá fröken Ingibjörgu

Bréf þetta sendi fröken Ingibjörg H. Bjarnason (1867-1941), forstöðukona Kvennaskólans í Reykjavík, til bróðursonar síns, Hákonar Bjarnasonar (1907-1989), þegar hann var við nám í skógfræði í Danmörku.

 

17. 2. 1928

 

Kæri frændi minn!

Um leið og jeg þakka þjer ágætt brjef, meðtekið fyrir nokkrum dögum, þá ætla jeg líka að nota tækifærið til þess að „gratulera“ þjer með prófin – jeg meina „Philosofiuna – sem þú laukst með dugnaði og sóma.

Það var alveg rjett af þjer, því síðar meir getur það haft þýðingu að vera kand.phil. [1]

Jeg hefi fyrir löngu spáð því, að þú munir ekki kafna undir nafni föður okkar [2], þú mátt vel við una að líkjast honum í mörgu því, sem einkenndi hann, og þú hefir töluvert af. Gaman að þjer þótti vænt um ljóðmæli eða rit Gests [3]. Hann ber höfuð yfir allan fjöldann þeirra manna, sem skrifa óbundið mál, finst mjer; á ljóðum hefi jeg svo lítið vit, hefi aldrei verið neitt sjerlega ljóðelsk, það eru helst ferskeytlurnar, sem mjer hefir þótt gaman að.

Það var gaman að heyra Gest heitinn segja frá ýmsum kímnissögum þótti mjer, þegar hann kom inn til mömmu sál. á kveldin og sat yfir kaffibolla og reykti.

Einu sinni þá um veturinn ´86/´87 orti hann langan óð um mig og mömmu, veit því miður ekki hvað hefir orðið af því blaði. Síðan fyrir jól hef jeg lifað klausturlífi, vegna ill kynjaðs kvefs, slím á lungum; alt jólafríið fór jeg hvergi en var þó á fótum að mestu leyti.

Svo kom nú „Þingið“ saman 19. jan. Þá var jeg sæmilega rólfær, en brátt hafði óloftið í Þinginu ill áhrif á mig eða kanske bara á kvefið, svo að jeg varð að liggja 4 daga, fór samt á fætur kl. 9 s.d. til þess að taka þátt í atkvæðagreiðslu um Jón Auðunn [4]; það stóð í miklu stappi um það að kosning hans væri tekin gild, en það fór nú samt svo að hann var tekinn gildur, þegar þeir eða rjettara sagt „hinar sameinuðu verzlanir“ í Þinginu voru búnir að spilla því að Jón Auðunn kæmist í fjárveitinganefnd eða einhverja aðra nefnd eins og okkar mönnum samkv. tölunni bar.

Þingið fer ekki batnandi ár frá ári, og nú ræður hnefarjetturinn bersýnilega og ekkert annað. Öll stefnumál Framsóknarfl. gleymd og grafin vendilega – tæpast svarað þótt stjórnin sje við og við minnt á þau. Menn halda að jafnaðarm. ráði því sem þeim er einhvers virði. Við, minnihlutinn í Þinginu, högum okkur að mjer finst mjög svo vel; það er að mörgu leyti gott að vera í minnihluta, þótt það sje eins og Þingið nú er skipað mönnum, fremur leiðinl.

En af flestu má eitthvað læra. Þeir eru ekki sparir á að fitja upp á ýmsum nýjum og stórum útgjaldaliðum, lítt undirbúnum, flestir.

Nú er eftir að sjá hvernig fjárlögin koma frá fjárveitingarnefnd N.d. Búist við að þau komi til 1. umr. seint í næstu viku. E.d. er aðeins byrjuð á að fara yfir fjárlög og frv. Ef til vill verður þetta þing eitthvað styttra en undanfarin þing, þó er of snemmt að spá nokkru um það enn.

18/2. Jæja, mín góðu áform að skrifa vinum og vandamönnum vilja bregðast, því satt að segja er tíminn lítill og manneskjan ekki dugleg, jeg er nefnilega, þó leitt sje að kannast við það; síþreytt eftilvill er það bæði slit, og svo einnig árin orðin nokkuð þung á herðum.

Þetta er ósköp leiðinlegt yrkisefni sem dettur í pennann; jeg er líka nýkomin af löngum þingfundi, og þá er jeg frekar svartsýn. Í gær hjelt Jón Björnsson blaðam. [5] fyrirlestur sem hann nefndi: „Strákskapurinn á Alþingi.“ [6] Sendi auðvitað þingmönnum aðgöngumiða en einhver forsjón í Þinginu, ef til vill M.T. fors. sameinaðs þings [7] áleit það ekki sæma þingm. að sækja slíkt erindi og endursendi að sögn miðana að þingm. fornspurðum. Svo sendi J.B. aðgöngumiða til þeirra, sem hann hjelt að myndu þola að hlusta á erindið. Jeg fór og var satt að segja alveg hissa hversu erindið var vel samið og flutt, en það hefði kanske þótt koma of mjög við kaun sumra hv. þingmanna.

Heyrðu, Hákon minn! Viltu gera mjer þann greiða að kaupa fyrir mig svokallað „Pudder“ sem heitir: Lentherie, Paris (France). Þetta er fabrikku merkið, en tegundin heitir: Chypre, Pêche og á að vera rósa á lit; fæst á Hovedvagtsgade í ilmvatnaverzlun sem heitir að mig minnir Holzt‘s Efterfölger. Þetta duft er svo heilnæmt fyrir mitt hörund, að jeg má til að láta kaupa það fyrir mig, nú þegar jeg er búin með það sem jeg átti af því. Legg inn í brjefið danskan 5 kall; það kostar eitthvað um 4 kr., svo legg jeg ísl. 10 kall hjá, sem þú átt að eiga, skemta þjer eitthvað fyrir hann á öskudaginn. Því miður gat jeg ekki fengið danskan 10 kall.

Forláttu nú þetta ljóta skrif og taktu viljann fyrir verkið. Blessaður sendu mjer hið rjetta duft um hæl!

Vertu nú margblessaður, líði þjer sem bezt getur óskað þín einlæg föðursystir

 

Ingibjörg

Jeg tek ekki í mál að lesa þessa syrpu yfir!

 

 

Skýringar:

[1] Fyrir áeggjan föður síns, Ágústs H. Bjarnasonar (1875-1952), tók Hákon próf í forspjallsvísindum við háskólann í Kaupmannahöfn, þó að hann þyrfti þess ekki með í sínu háskólanámi.

[2] Faðir Ingibjargar var Hákon Bjarnason (1828-1877), Kaupmaður og útgerðarmaður á Bíldudal, einnig verslunarmaður í Flatey. – Móðir: Jóhanna Kristín Þorleifsdóttir (1834-1896).

[3] Gestur Pálsson (1852-1891), skáld og ritstjóri.

[4] Jón Auðunn Jónsson (1878-1953), alþingismaður. Alþm. Ísafjarðar 1919–1923, alþm. Norður-Ísfirðinga 1923–1933 og 1934–1937 (Heimastjórnarflokkurinn, Utanflokkabandalagið, Sparnaðarbandalagið, Borgaraflokkurinn eldri, Íhaldsflokkurinn, Sjálfstæðisflokkur).

[5] Jón Björnsson (1891-1930). Jón var úr Svarfaðardal, en fluttist til Reykjavíkur 1918. Hann starfaði á Morgunblaðinu til 1928, fluttist þá til Akureyrar og stofnaði þar blaðið Norðling. Auk blaðamennsku skrifaði Jón mikið af bæði bundnu og óbundnu efni, þar á meðal nokkrar skáldsögur.

[6] Erindi flutt í Reykjavík og Hafnarfirði eftir Jón Björnsson. Gefið síðan út á bók.

[7] Forseti sameinaðs þings var Magnús Torfason (1868-1948), sýslumaður. Frá þessu athæfi hans er sagt ítarlega í „Verði“, 6. árg. 1928; 8. tbl. (25. feb.), bls. 3 (sjá: http://timarit.is/view_page_init.jsp?pageId=4550403)

 

ÁHB / 19. júní 2015

 

Leitarorð: Chypre • forstöðukona • Gestur Pálsson • Hákon Bjarnason • Ingibjörg H. Bjarnason • Jón Auðunn Jónsson • Jón Björnsson • kvennaskólinn í Reykjavík • Magnús Torfason • Pêche • Strákskapurinn á Alþingi