Kalksóley (Ranunculus parnassifolius L.) er ættuð sunnan úr Alpafjöllum og Pyreneafjöllum. Sómir sér vel í steinhæðum. Ljósm. ÁHB.
Langflestar tegundir ættarinnar Ranunculaceae (sóleyjaættar) eru jurtkenndar, einærar eða fjölærar; stöku tegundir eru runnar og klifurplöntur. Þær hafa stakstæð blöð eða í stofnhvirfingu, sjaldan gagnstæð (Clematis) eða kransstæð, sem eru heil til flipótt eða samsett. Blaðrendur heilar, tenntar eða skertar; hand- eða fjaðurstrengjótt. Axlarblöð eru engin eða mjög sjaldgæf (Thalictrum).
Blóm eru regluleg, þá oftast í fleirsprota blómskipunum (lokuðum), eða einsamhverf (Delphinium og Aconitum), jafnan í einsprota skipunum (opnum); tvíkynja (sjaldan einkynja). Blómhlíf er ýmist einföld eða tvöföld. Ef bikarblöð þá 3-6(-20); á stundum krónublaðkennd, þá lit, geta myndað spora. Krónublöð 0-26, lauskrýnd (nema í Consolida). Sykrukirtlar við sérstök blöð eða fræfla er innan margra kvísla. Fræflar eru 5 til margir, stakstæðir; frjóþræðir mjóir og frjóknappar opnast með lengdarrifum. Frævur eru yfirstæðar, ein til fjölmargar, krans- eða stakstæðar, einblaða og lausar hver frá annarri, með eða án stíls, stíll myndar á stundum trjónu á aldinum. Aldin er hnetur eða belghýði, sjaldan ber (Actaea) eða steinaldin. Fræ eru rík af olíu og prótínum. – Flestar plöntur eru frævaðar af skordýrum en hjá Thalictrum er vindfrævun.
Innan sóleyjarættar eru fáar ef nokkrar nytjaplöntur. Hins vegar eru fjölmargar tegundir ræktaðar til skrauts (Anemone, Aquilegia, Cimifuga, Clematis, Delphinium, Helleborus, Nigella, Ranunuculus, Thalictrum og Trollius).
Tegundir ættarinnar eru ef til vill þekktastar fyrir það að innihalda eiturefni. Þar eru Aconitum-tegundir þekktastar. Öll plantan er eitruð, en einkum þó rætur. Plantan hefur orðið mörgum að bana. Í fyrstu finna menn fyrir dofa í fótum, síðan lamast menn, mjög hægist á hjartslætti og þá fylgja öndunarerfiðleikar. Eftir það líða vart nema tvær klukkustundir þar til menn gefa upp öndina. Allan tímann er hugsunin skýr. Áður fyrr var plantan höfð á örvaroddum til þess að drepa bráð og dauðadæmdir menn voru látnir drekka te af jurtinni.
Í mörgum tegundum eru efni, sem valda útbrotum. Þó hafa ný og fersk blöð af vorsóley (Ranunculus ficaria) verið notuð í sallöt. Annars staðar á Norðurlöndum vex sóleyjartegund nokkur, sem kallast betlisóley (Ranunculus sceleratus). Nafnið er komið til af því, að betlarar stunduðu það lengi að maka sig og jafnvel börn sín með plöntunni, en þá komu fram ljót sár og stórar blöðrur á húðinni, sem leit mjög illa út. Þeir gerðu þetta til þess að öðlast meðaumkun betri borgara og auka gjafmildi þeirra sér til handa.
Þrátt fyrir ýmis eiturefni hafa tegundir ættarinnar verið notaðar til lækninga. Nánar verður rætt um það undir viðeigandi ættkvíslum, þegar og ef um þær verður fjallað.
Fulltrúar ættarinnar vaxa um allan heim, en einkum þó í tempruðu beltunum. Til hennar heyra nú 58 ættkvíslir með samtals um 1750 tegundir. Hér á landi vaxa villtar tíu tegundir, sem teljast til þriggja eða fimm ættkvísla eftir því, hvernig þær eru flokkaðar til ættkvísla. Að auki vaxa um fjórar tegundir sem slæðingar en fjölmargar tegundir eru ræktaðar í skrúðgörðum. Yfirleitt er auðvelt að þekkja tegundir sóleyjaættar. Þær geta þó líkzt plöntum af rósaætt, en auðveldast er að þekkja þær á því, að þær eru flestar með utanbikar, sem tegundir af sóleyjarætt hafa aldrei.
Hér á eftir fylgir greiningarlykill að íslenzkum ættkvíslum eða tegundum, ef aðeins ein tegund er innan kvíslar. Íslenzkar tegundir eru:
Hófsóley (Caltha palustris L.)
Brjóstagras (Thalictrum alpinum L.)
Jöklasóley (Beckwithia glacialis (L.) Á. et D. Löve)
Brennisóley (Ranunculus acris L.)
Sifjarsóley (R. auricomus L.)
Trefjasóley (R. hyperboreus Rottb.)
Dvergsóley (R. pygmaeus Wahlenb.)
Skriðsóley (R. repens L.)
Flagasóley (R. reptans L.)
Lónasóley (Batrachium eradicatum (Laest.) Fr.)
Á eftir greiningarlykli að íslenzkum ættkvíslum fylgir lykill að helztu ættkvíslum sóleyjaættar, sem eru ræktaðar hér í görðum.
Greiningarlykill að íslenzkum ættkvíslum:
1 Blómhlíf einföld ………………………………………………………. 2
1 Blómhlíf tvöföld ………………………………………………………. 3
2 Blóm stór með gula blómhlíf ………………………………….. hófsóley (Caltha palustris)
2 Blóm lítil með rauðlita blómhlíf ……………………………… brjóstagras (Thalictrum alpinum)
3 Krónublöð gul ………………………………………………. sóleyjar (Ranunculus)
3 Krónublöð hvít, en sum roðna með aldrinum ………………………………… 4
4 Vatnajurt, með þráðmjóa blaðflipa; blóm um 1 cm að þvermáli ………… lónasóley (Batrachium eradicatum)
4 Vex á melum og í skriðum, með flata blaðflipa; blóm 2-2,5 cm að þvermáli ….. jöklasóley (Beckwithia glacialis)
Greiningarlykill að íslenzkum ættkvíslum, slæðingum og helztu ættkvíslum sóleyjaættar, sem eru ræktaðar hér í görðum:
1 Blóm einsamhverf ………………………………………………….. 2
1 Blóm regluleg …………………………………………………….. 3
2 Blóm ekki með spora …………………………………………. Aconitum (venusvagnar)
2 Blóm með spora ………………………………………………. Delphinium (riddarasporar)
3 Trékenndar plöntur með gagnstæð blöð ……………………. Clematis (bergsóleyjar)
3 Jurtir með stakstæð, kransstæð eða engin stöngulblöð ……………………. 4
4 Stöngull með 3 eða 4 kransstæð blöð eða reifablað upp við blómskipun …….. 5
4 Án reifablaða og án kransstæðra stöngulblaða …………………………….. 8
5 Reifablað upp undir blómi ……………………………………………… 6
5 Kransstæð blöð (háblöð) vel neðan við blóm ……………………………….. 7
6 Blóm gul …………………………………………………….. Eranthis (vorboðar)
6 Blóm blá (sjaldan hvít eða rósrauð) …………………………….. Hepatica (blámar)
7 Stöngulblöð græn með breiða flipa …………………………… Anemone (snotrur)
7 Stöngulblöð með þráðmjóa flipa ……………………………… Pulsatilla (geitabjöllur)
8 Ein fræva úr einu fræblaði, myndar ber. Hvít blóm í klasa ………… Actaea (klausturþrúgur)
8 Margar frævur, mynda hýði eða smáhnetur ……………………………… 9
9 Blómhlífarblöð skiptast greinilega í bikarblöð og krónublöð ………………. 10
9 Blómhlífarblöð hvert öðru lík …………………………………………. 12
10 Krónublöð gul …………………………………………………………. Ranunculus (sóleyjar)
10 Krónublöð hvít, en sum roðna með aldrinum ……………………………….. 11
11 Vatnajurt, með þráðmjóa blaðflipa; blóm um 1 cm að þvermáli ………… Batrachium eradicatum (lónasóley)
11 Vex á melum og í skriðum, með flata blaðflipa; blóm 2-2,5 cm að þvermáli …. Beckwithia glacialis (jöklasóley)
12 Fræflar eru lengri en blómhlíf; vindfrævun ………………. Thalictrum (brjóstagrös)
12 Fræflar eru styttri en blómhlíf; skordýrafrævun …………………………….. 13
13 Blóm drúpa, blá, fjólublá eða hvít. Blómhlífarblöð bikarlaga; með spora ………. Aquilegia (vatnsberar)
13 Blóm upprétt, gul (sjaldan hvít eða rauðgul); án spora ……………………….. 14
14 Blöð heil, heilrend eða tennt. Blómhlífarblöð oftast 5 eða lítið eitt fleiri ….. Caltha (hófsóleyjar)
14 Blöð handskipt. Blóm kúlulaga (fornþýzka: trol, kúla), blómhlífarblöð um 10 …… Trollius (glóhnappar)
ÁHB / 3. júní 2013
Leitarorð: Aconitum • Clematis • Ranunculaceae • sóleyjaætt • vindfrævun
canadian drugstore cialis cialis everyday tadalafil brand name
I will immediately grab your rss feed as I can not find your email subscription link or e-newsletter
service. Do you have any? Kindly permit me realize in order that I may subscribe.
Thanks.
cialis 300mg cialis ebay buy cialis canada
It is appropriate time to make some plans for
the future and it’s time to be happy. I have read this post and if I could I want to suggest you few
interesting things or suggestions. Maybe you could write next articles referring to this
article. I wish to read more things about it!
tamoxifen citrate powder nolvadex 10mg tablet nolvadex pct
Ahaa, its pleasant discussion regarding this post at this place at this website,
I have read all that, so now me also commenting at this place.
xenical uk price xenical usa orlistat mechanism of action
It’s perfect time to make some plans for
the future and it’s time to be happy. I’ve read this post and if I could I desire to suggest you some interesting things
or advice. Maybe you could write next articles referring to this article.
I wish to read more things about it!
non prescription viagra viagra sample pfizer viagra 100mg
Howdy would you mind sharing which blog platform you’re working with?
I’m going to start my own blog soon but I’m having a tough time selecting between BlogEngine/Wordpress/B2evolution and Drupal.
The reason I ask is because your design seems different
then most blogs and I’m looking for something unique. P.S Sorry for getting off-topic but I had to ask!
cialis canadian pharmacy cialis dose levitra cialis viagra
Greetings! Very useful advice in this particular post!
It is the little changes which will make the most significant changes.
Many thanks for sharing!
nolvadex 20 nolvadex for gynecomastia tamoxifen menstruation effects
When I originally commented I clicked the “Notify me when new comments are added” checkbox and now each
time a comment is added I get four emails with the same comment.
Is there any way you can remove me from that service?
Thanks!
sildenafil pills online viagra porn substitute for viagra
I drop a leave a response when I especially enjoy a post on a site or if I have something to contribute
to the discussion. It’s a result of the passion communicated in the post I read.
And on this post The Growing Trends in Content Theft:
Image Theft, Feed Scraping, and Website Hijacking ?
Lorelle on WordPress. I was excited enough to drop a leave a responsea response 😉 I actually do have
2 questions for you if it’s allright. Is it only me or does it
seem like a few of these remarks come across like left by brain dead people?
😛 And, if you are writing at additional online social sites, I’d like
to keep up with anything new you have to post.
Could you list all of all your social sites like
your linkedin profile, Facebook page or twitter feed?
zanaflex migraine zanaflex for headaches zanaflex migraine
Ahaa, its pleasant dialogue about this article at this place at this
webpage, I have read all that, so at this time me also commenting
here.
azithromycin cost australia azithromycin 250 azithromycin side effects
I’ll right away take hold of your rss as I can’t find your
e-mail subscription link or newsletter service.
Do you’ve any? Please allow me realize in order that I may subscribe.
Thanks.
azithromycin classification omnicef bid erythromycin doses
Its such as you learn my mind! You appear to grasp so
much about this, like you wrote the e book in it or something.
I believe that you could do with some p.c. to force the
message house a bit, but other than that, that is great blog.
A great read. I’ll definitely be back.
amiodarone parameters fadavis ramipril furosemide dosages
I have been surfing on-line more than three hours as of late, yet
I never found any interesting article like yours.
It is pretty value enough for me. In my view, if all web owners and bloggers made just right content as you probably did, the internet will probably be a lot more useful than ever before.
keflex dosage clarithromycin zithromax generic
You have made some good points there. I looked on the
net for more information about the issue and found
most individuals will go along with your views on this
site.
azithromycin classification medication keflex omnicef pregnancy
It’s perfect time to make some plans for the longer
term and it is time to be happy. I’ve read this submit and if I could I wish to counsel you some
attention-grabbing issues or tips. Perhaps you can write
next articles regarding this article. I want to learn more things about it!
keflex std rulide erythromycin gel
Hi, I do believe this is an excellent website. I stumbledupon it ;
) I will come back yet again since I book-marked it.
Money and freedom is the greatest way to change, may you be
rich and continue to help others.
order zithromax cephalexin medication augmentin pill
Hi would you mind stating which blog platform you’re working with?
I’m planning to start my own blog soon but I’m having a
difficult time deciding between BlogEngine/Wordpress/B2evolution and Drupal.
The reason I ask is because your design seems different then most blogs and I’m looking for something unique.
P.S Apologies for getting off-topic but I had to ask!
It’s appropriate time to make some plans for the future and
it is time to be happy. I’ve read this post and if I could
I desire to suggest you some interesting
things or suggestions. Perhaps you could write next articles
referring to this article. I wish to read more things about it!
imuran alprostadil cymbalta
Hello, i read your blog occasionally and i own a similar one and i was just wondering if you get a lot of spam feedback?
If so how do you reduce it, any plugin or anything you can recommend?
I get so much lately it’s driving me insane so any support is very much appreciated.
I simply could not go away your web site prior to suggesting
that I extremely loved the usual info an individual supply
for your guests? Is going to be back ceaselessly in order to inspect new posts
chanuta 6368f9b739 https://wakelet.com/wake/VzK-S5nfa-_VlSkkyvqPv
halsopel 7e67e646ff https://wakelet.com/wake/Ezts2ofY3xlSmsTm1vQbN
hamrand a0814cc162 https://wakelet.com/wake/fjli2ic0gcIfj9qEtL3pd
Direkt Spela utan registrering
“Omedelbar tank pa” betyder att du kan inviga ditt oforglomliga atagande i en blixt. Det finns inga installationer eller nagot annat krangel. Efter att ha tryckt pa knappen Flash Utnyttja-knappen, samspelar ensemble spektakular will . Och “ingen registrering”. De sag “vad som hander i Vegas, stannar dar.” Oforandrande med trellis-work version – det som hander i din webblasare forsvinner nar du klickar pa stang-ratt. Valkomstfaciliteter kraver inte customers autentisering claim, varje sittning ar en tillagg och modern en.
Fordelar med att spela Penny Slots utan att ladda ner
Den forsta prevailing extras av oinskrankt spelautomater ingen nedladdning eller registrering ar liberated snurr som kan vara flera fran 20 till 250 pa vara onlinekasinon som introduceras pa denna webbplats. De utlagg ingenting och unmoving fordelning dig med anmarkningsvarda utbetalningar. Nastan alla videoslots outside finns det ocksa proffer nagra hjartliga av ett minispel. Detta kan vara en farlig resa in i djupet av en pyramid eller en historisk skjutning prov i den Brutska vastern. Alla av dem trophy dig med ytterligare varv, multiplikatorer och extra kontanter. Som vi namnde ovan, ar den storsta kompensation sjalva ensamheten; las upp platser for satirisera utan att ovanlig behovs.
bonus vulkan vegas
Casino Slots RTP-utbetalning Type
Du kan se utbetalningen procent som flyger runt. Vanligt ar det 97 % till en raktig figur. Betyder det att du standigt nar 97 % av dina paketet tillbaka? Definitely inte. Du bor vara bevandrad att de ar hit kollektiva vad, inte individuella insattningar. For criterion, satte du in $1 000 och satsade $25 pa en hollow out-maskin. Det har bevis att du will-power ??fa betalt tillbaka dina 997 eller $22. En inlosen pa 97 % anger att av alla mynt som kollektivt satts in av spelare, de bestow wide of the markera 97 % tillbaka. Onlinekasinot gor med andra ord en vinst pa 3%. Men pa onlinekasinon ar exploatering av bonusar mer lonsamt: i landbaserade casinon underhaller en utbetalnings-ante mellan 75% och 83% (hogst). Gratis position gismo-spel med ersattning omgangar, a andra sidan hand, ordna utbetalning pct. mellan 96 % – 98 %.
online lasix
sildenafil 100mg usa cheap
maxifort zimax sildenafil 100mg sildenafil citrate 20 mg
research tadalafil tadalafil 20mg prices
lowest price viagra women viagra
sildenafil drug sildenafil alternatives
tadalafil headache buy generic tadalafil
ivermectin 5 mg price stromectol 15 mg
shelf life of liquid tadalafil genpharma tadalafil
us pharmacy viagra female viagra pill over the counter
buy ivermectin pills ivermectin 200mg
sildenafil tabletas sildenafil or tadalafil
tadalafil 10mg dosage what is the difference between cialis and tadalafil
generic prednisone tablets
stromectol xl ivermectin 1% cream generic
ivermectin canada ivermectin 0.5% lotion
stromectol medicine buy stromectol pills
stromectol oral generic ivermectin
ivermectin 3mg tablets price purchase ivermectin
effexor 300 mg daily
generic name for ivermectin ivermectin 4 tablets price
buy cialis generic canada
ivermectin 400 mg brands ivermectin 0.5%
tadalafil 2.5 mg india
tadalafil 20mg india price
ivermectin 0.5% brand name stromectol pills
ivermectin over the counter uk stromectol tab
online sildenafil without prescription
ivermectin 200mg ivermectin 18mg
best viagra in india
where can i buy vermox medication online
cialis prescription canada
sildenafil 20 mg how long does it last п»їsildenafil
5mg cialis canadian pharmacy
price of ivermectin liquid stromectol generic
canadian drugstore cialis
buy tadalafil europe
cialis 80 mg dosage adcirca tadalafil
real cialis canada
stromectol price
female viagra south africa
buy stromectol online uk ivermectin 12
cheap genuine viagra online
buy sildenafil online no prescription
buy discount cialis best online
avana tablet
buy propranolol 80 mg
stromectol where to buy ivermectin 200
prazosin hcl 1mg cap
sildenafil 20 mg price in india
sildenafil prescription canada
generic cialis buy cialis without prescription
how to buy cialis online in canada
where to buy female viagra pill
new viagra viagra
stromectol generic
madison james research tadalafil reviews buy tadalafil online
generic cialis compare prices
tadalafil for bph tadalafil research
sildenafil hims over the counter sildenafil
brand viagra no prescription
best online viagra canada
top 10 pharmacy websites 77 canada pharmacy scams
female viagra buy online india
how much is abilify
sildenafil topical cream sildenafil citrate tablets online india
sildenafil 100mg price india sildenafil 200mg price
how to get yasmin pill
canadian flomax
tadalafil 5 mg brands in india tadalafil wiki
citalopram tab 20mg
abilify generic 15 mg
elimite buy uk
prednisone 473
cialis online pharmacy tadalafil
ivermectin 6mg order stromectol
https://stromectolgf.com/# ivermectin australia
buy prescription drugs online without buy prescription drugs online
canadian online pharmacy mexican pharmacy without prescription
https://drwithoutdoctorprescription.com/# online canadian pharmacy
cialissuperactive com cialis pills
buy anti biotics without prescription prescription drugs
buy prescription drugs online legally canadian drugs online
https://drwithoutdoctorprescription.site/ buy prescription drugs online without
buy prescription drugs online legally ed prescription drugs
viagra without a doctor prescription sildenafil
where to buy viagra online viagra for men
buy viagra online canada when will viagra be generic
buy doxycycline over the counter uk doxycycline 100mg canada
clomid 50mg price in india clomid online no prescription
https://doxycyclineforsale.life/# doxycycline tablets australia
https://prednisoneforsale.store/# buy prednisone 10mg
doxycycline capsules price in india cheapest doxycycline online
purchase amoxicillin online how to buy amoxycillin