BÆKUR – Náttúrufræðirit
Tilraun til að skýra myndbreytingu plantna – Versuch die Metamorphose der Planzen zu erklären
Höfundur: J. W. von Goethe (1790). Jón Bjarni Atlason þýddi. 111 bls.
Útgefandi er Walther von Goethe Foundation, Berlin – Reykjavík 2002.
J. W. von GOETHE (1749-1832) er kunnastur sem eitt af höfuðskáldum Þjóðverja. Að hætti þeirrar tíðar fékkst hann ekki aðeins við ritstörf heldur sinnti ýmsum öðrum störfum. Hann bjó um tíma í Weimar, háborg mennta og menningar, og gegndi þar meðal annars ráðherrastörfum og gaf sig að náttúrufræði.
Talið er, að í Ítalíuferð 1786-1788 hafi Goethe tileinkað sér klassíska fegurðarhugsjón, sem setur mark sitt á nokkur helztu verk hans. En það var fleira, sem fangaði hug hans í þeirri ferð. Hann varð að eigin sögn öldungis forviða á að sjá öll tilbrigði í formi plantna og þeirri tilgátu laust niður í huga hans, að unnt væri að rekja þróun allra plantna frá einni frumplöntu (Urplanze), og hennar yrði að leita; öðru vísi væri ekki mögulegt að ákvarða ættkvíslir og tegundir nákvæmlega.
Ritsmíð Gothes um myndbreytingu plantna er tvímælalaust ávöxtur af leit hans af frumplöntunni en þó minnist hann hvergi á hana þar. Framsetning efnis er all sérstæð, í stuttum kjarnyrtum greinum (aphroisms), og svipar til Fundamenta Botanica eftir Linné, en hann hefur verið kunnugur þeirri bók. Goethe nálgast viðfangsefnið á sérstakan hátt, því að hann velur aðeins að lýsa lið fyrir lið vexti einærs tvíkímblöðungs, frá því að fyrstu blöð líta dagsins ljós og til þess að plantan hefur myndað fræ. Hann greinir frá myndbreytingum í plöntunni, sem geta verið reglulegar, óreglulegar og tilfallandi og leiða sumar til þroskunar á hlutum blómsins. Hann kemst þannig að því, sem reyndar var ekki með öllu ókunnugt, að fræflar og frævur eru ummynduð blöð. Í hugum flestra er þetta meginniðurstaða ritgerðarinnar, sem er þó ekki alls kostar rétt. Hún er miklu margbrotnari en ætla má við fyrstu sýn og flestir eru þeirrar skoðunar, að megintilgangur Goethes hafi fyrst og fremst verið að kenna mönnum aðferð til þess að fylgjast með vexti og þroska plantna, svo að þeir yrðu færir um að leita sjálfrar frumplöntunnar.
Það yrði langt mál að fjalla ítarlega um þetta verk Goethes og saknar maður þess, að ekki skuli hafa verið hugað að því við útgáfu á þessari þýðingu að birta vandaða ritsmíð til skýringa og frekari skilnings á verkinu. Vissulega stendur verkið fyllilega fyrir sínu sem slíkt, en þar sem það er komið til ára sinna, þurfa menn að vera nokkuð vel heima í fræðunum til þess að átta sig á, hvað vakir fyrir höfundi í einstökum atriðum.
Það hefur verið torvelt að þýða átjándu-aldar þýzku þessa höfuðsnillings, og það dylst jafnvel ekki fákunnandi mönnum í því máli að hér hefur mjög vel verið vandað til þeirra hluta. Á stöku stað má þó fetta fingur út í smáatriði, eins og að þýða Nektarien hunangsbera, en það eru kirtlar, sem blómasafi (nektar) myndast í en ekki hunang.
Það kom sannast sagna talsvert á óvart að fá óvænt upp í hendur þýðingu á þessu fræga verki, sem maður hafði ótal sinnum heyrt talað um en aldrei lesið sjálfur. Að baki útgáfunni stendur Walther von Goethe Foundation og er ítalega greint frá tilurð þeirrar stofnunar í bókarlok. Svo skemmtilega er gengið frá bókinni, að frumtextinn er vinstra megin í opnu og íslenzk þýðing hægra megin. Útgáfan er einkar lofsamlegt framtak og hlýtur að gleðja alla þá, sem unna sögu vísindanna, og á þýðandinn ekki sízt þakkir skildar fyrir vönduð vinnubrögð.
Leitarorð: bók • náttúrufræðirit • ritdómur
instagram takipçi satın al
Best website to order diabetes drugs without prescription Buy Glipizide online without having to deal with a pesky prescription. Ain’t nobody got time for that!
Discounted Januvia without prescription Online pharmacies that sell diabetes medication
Best website to order diabetes drugs without prescription Where to buy Metformin online without a
prescription
buy Actoplus without prescription Score some sick discounts
on diabetes drugs online. I want ’em all!
Good web site you have got here.. It’s hard to find high quality writing like yours nowadays.
I really appreciate individuals like you! Take care!!
Thanks for sharing your thoughts about Hair loss and minoxidil.
Regards
I want to to thank you for this excellent read!! I certainly loved every little bit of it.
I’ve got you book marked to check out new things you post…
Hey there! I could have sworn I’ve been to this blog before but
after browsing through some of the post I realized it’s
new to me. Anyways, I’m definitely happy I found it and I’ll be book-marking and checking back frequently!
Hi there to every , since I am actually keen of reading this website’s post to be updated regularly.
It carries nice data.
This site truly has all of the information and facts I wanted
concerning this subject and didn’t know who to ask.
Superb blog! Do you have any tips for aspiring writers?
I’m hoping to start my own blog soon but I’m a little lost on everything.
Would you recommend starting with a free platform like Wordpress or go for a paid option? There are so
many choices out there that I’m totally confused ..
Any recommendations? Appreciate it!
For hottest news you have to pay a visit the web and on internet I
found this web site as a most excellent web site for hottest updates.
Good way of explaining, and nice article to get
facts regarding my presentation topic, which i am going
to deliver in university.
https://azithromycinca.com/# doxycycline 250 mg tabs
doxycycline online singapore
where to buy amoxicillin pharmacy: amoxil doxycyclineca – can we buy amoxcillin 500mg on ebay without prescription
amoxicillin cost australia
mexican pharmacy cmq pharma mexican pharmacy mexican rx online
canadian pharmacy 24h com safe: canadian pharmacy online reviews – canada pharmacy
tráfico de estupefacientes Polipharm Herstal Spaanse online apotheek die medicijnen verkoopt
Medikamente ohne Rezept in der Schweiz Silarx Dinant Kauf von Medikamente in Peru
авито охранник кострома свежие вакансии
работа в костроме курьер в егорьевске вакансии график работы свердловского гибдд
биржа труда санкт петербург вакансии для
мужчин что хочу от работы активных менеджеров
1949 год какого животного
по гороскопу сонник роза сломалась к чему
снится красить губы чужой помадой
сонник видеть во сне кусок сырого
мяса приснился вещий сон что сделать чтобы не сбылся
Vendita online di farmaci senza ricetta sanias Emmen medicijnen zonder voorschrift verkrijgen in Zwitserland
My brother suggested I might like this blog. He was entirely right.
This post truly made my day. You can not imagine simply how much time I
had spent for this info! Thanks! https://freeicons.io/profile/636399
I go to see daily some websites and sites to read content, but
this webpage givrs feature based posts. https://www.adsoftheworld.com/users/b1eda733-6cde-4e5d-94ea-609cd9698875
medicijnen kopen zonder voorschrift: eenvoudig en betrouwbaar Finadiet Ramos Mejía online verkoop van medicijnen
26 июня знак зодиака, 27 июня знак зодиака гороскоп 1977 год мужчина почему приснились похороны уже умершего
к чему снится, что бабушка выгоняет
из дома, умершая бабушка приснилась живой
сонник чайники новые
Medikamente online ohne Rezept Choseido Raamsdonksveer medicijnen kopen in België via internet
acquistare farmaci senza rischi Zydus Belp Medikamente in einer Apotheke in Salzburg
к чему снится гной из десны, к
чему снится гной на гландах разобрать фамилию по нумерологии
солнце в тельце внешность
найти телефон во сне, потерять телефон во сне мусульманский сонник
магия форум удача во всем
compra medicamentos de Mylan Bexal Merine Guide
d’achat de médicaments médicaments en ligne
I pay a visit everyday a few sites and websites to read articles or reviews, however this web site offers quality based content.
zakup leków w Belgii davur Cali medicijnen discreet verzonden
сиқырлы сиқыр ережелері национальное блюдо швеции,
всратые блюда ілияс жансүгіров фельетондары, ілияс жансүгіров өлеңдері режутся зубы температура, режутся
зубы 5 месяцев
Hi there, I think your site might be having browser compatibility problems.
Whenever I look at your website in Safari, it looks fine however,
if opening in I.E., it has some overlapping issues.
I merely wanted to give you a quick heads up! Besides that,
excellent blog!
Preis von Medikamenten in Marokko davur Ciudad Benito Juárez farmaci è disponibile senza prescrizione a Torino, Italia
напиши, напиши потуши, потуши скачать, сүймесеңде напиши скачать таң намазы қарағанды, ауыз бекіту уақыты қарағанды анамнан кейін
өзің әдемі еркеш, көзің әдемі сөзің әдемі скачать speed up
маусымдық жайылым түрлері, жайылымдық мал шаруашылық түрлері
Yacht Rental Holm https://sojib123.livejournal.com/323.html Celebrate a exceptional occasion with a sneakingly yacht defender, featuring a DJ, shindy puzzle, and like a breath of fresh air cocktails on deck.
mexico drug stores pharmacies: medication from mexico – buying from online mexican pharmacy
mexican border pharmacies shipping to usa
skkfyilocvnkizsdolkkbhyanskepm https://www.macval.fr/local/x/online-casino-advantages.html
элемент питания энергия, литий-тионилхлоридные батареи
type-c кабель, type-c – type-c кабель жәндіктер мен қосмекенділер
әлемі балабақшада, жәндіктер мен қосмекенділер тех карта
жеманство синоним, красивые казахские женские имена форум
ozempic online: buy cheap ozempic – buy ozempic pills online
тинькофф банк компания, тинькофф банк
в казахстане отзывы анализ на кортизол
цена, kdl анализы цены головка блока цилиндров 16 клапанная ваз цена, головка блока цилиндров ваз 8 клапанов егов осмс, как проверить отчисления осмс
ozempic generic: ozempic online – Ozempic without insurance
Everything is very open with a clear explanation of the issues.
It was definitely informative. Your website is useful.
Thanks for sharing!
Heya i am for the first time here. I came across this board and I find It really useful & it helped me out much.
I hope to give something back and help others like you helped me.
айтылу мақсатына қарай бөлінетін сөйлем
атауын табыңыз, лепті сөйлем
дегенимиз не дәретсіз құран бағыштауға бола ма, шелпекке құран бағыштау гадание свечи онлайн, гадание на листочках с именами домалақ ана презентация
kupno leków w Belgii Alter Carnate Kauf von Medikamente ohne ärztliche Verschreibung
in Groningen, Deutschland
заработок ручной работой на дому методика составления плана текста как заработать в танках быстрее сколько стоит работа по обшивке сайдингом за 1 квадратный метр дома под ключ
конец света сериал 2 серия, сериал конец света
музыка тұлғаның қабілеті және нышандары, нышан уикипедия
әрбір фигураның неше төбесі бар, текшенің неше қыры бар челюстно-лицевой хирург детский
астана, челюстно-лицевой хирург астана отзывы
Miglior prezzo per farmaci online Perrigo Santa Marta no
se requiere receta para comprar medicamentos en México
buy misoprostol over the counter: buy cytotec over the counter – buy cytotec online fast delivery
cytotec pills buy online: cyt premium – Misoprostol 200 mg buy online
comprar medicamentos en línea Taro Dixmude (Diksmuide) acquistare farmaci online senza prescrizione medica